Espazo de diálogo sobre cultura LGTBI+ da Rede de Bibliotecas Municipais da Coruña
O 22 do 2 do 2022 arrinca o segundo grupo de lectura QUEERuña que poñemos en marcha na Rede de bibliotecas coruñesas. Nesta ocasión contamos coa colaboración da Asociación Les Coruña.
Poderás inscribirte desde o próximo martes, 25 de xaneiro, desde a páxina web das bibliotecas. Non te despistes, que as prazas son limitadas!
Coma lemos na portada do propio libro, atopamos aquí unha colección de poemas de temática homosexual recollidos dende unha perspectiva temporal: dende a antigüidade ata a actualidade. Neste traballo, Jesús Castro Yañez fai unha recompilación de autores e xunto con algúns dos seus poemas mais destacados: trátase de escritores e artistas de distintas procedencias que tocan o tema de orientacións sexuais diferentes e diversidades identitarias.
Autores ben coñecidos como Safo, Catulo, Walt Whitman ou Gloria Fuertes comparten páxinas con outros menos populares no noso ámbito como Abu Nuwas, Sandro Penna, Wu Tsao ou Jesse Darling.
Se queredes seguir investigando, lendo e aprendendo sobre os diferentes autores que nos propón Jesús Castro, no catálogo das Bibliotecas Municipais da Coruña podedes atopar máis libros de todos eles. Para iso fixemos unha pequena colección de todas as súas obras. Votalle unha ollada ao noso catálogo para saber en cal das nosas bibliotecas podes atopalas.
Despedimos o ano da man de Iria Misa e a súa novela “Mamá, quero ser Ziggy Stardust”, na que descubrimos a historia de Aine, un neno trans que sente unha admiración especial pola figura de Ziggy Stardust, unha estrela de rock andróxina e extraterrestre que podía ser todo o que lle dese a gana. O músico marciano supón para o protagonista unha mensaxe de esperanza: a posibilidade dun futuro diverso e libre, “un futuro onde cadaquén puidese vestir como quixer e sobre todo, sentir como quixer, aínda que fose de xeito completamente distinto aos demais”.
Con ilustracións de Alba Barreiro, este título foi finalista do Premio Agustín Fernández Paz de Narrativa Infantil e Xuvenil pola Igualdade. En cada páxina descubrimos a batalla vital que libran os menores transexuais: os conflitos emocionais, o rexeitamento dunha parte da sociedade, o impacto na contorna familiar, os conflitos escolares…
Resulta moi orixinal a introdución de Thomas como narrador da obra, unha terceira persoa incorpórea que, a modo de amigo invisible, prolonga a identidade do protagonista e dálle a comprensión que precisa para seguir adiante.
A novela de Iria Misa achega a rebeldía da figura de Bowie e os seus diversos heterónimos artísticos, unha figura icónica que quixo mudar o mundo por medio da música, dándolle voz a todas aquelas persoas que, a pesar das dificultades e das violencias (explícitas ou non), son como eles queren ser.
Nesta ocasión activamos o Grindr bibliotecario para roldarlle a unha escolla de títulos que abordan a realidade trans e recollen historias de autodeterminación e valentía, todos eles dispoñibles nas Bibliotecas Municipais de A Coruña. It´s a match!
“Mariquita” é unha novela gráfica e autobiográfica na que o autor, Juan Naranjo, ábrese de par en par e narra a historia da súa vida, que á súa vez é tamén unha historia universal ca que moitas persoas se verán identificadas: a historia dos marxinados, os diferentes, os acosados.
Desde un primeiro momento, Juanito descobre que non encaixa cos demais. No colexio empezan a chamarlle mariquita e non sabe moi ben que significa. Pouco a pouco percorrerá un camiño de autocoñecemento e aprendizaxe, pero tamén de soidade e illamento, que lle levará a descubrir que empoderarse é a única forma de saír do círculo da intolerancia e desprezo no que vive.
Juan Naranjo, tamén coñecido como @JuanitoLibritos nas redes, é profesor de secundaria nun instituto malagueño, pero tamén é booktuber e tuitero, ademais de activista polos dereitos da comunidade LGTB. Tamén foi colaborador da RNE este verán ca sección “He venido aquí a hablar de mis libros” onde, igual que na súa canle de Youtube, recomenda e fai recensións dos seus títulos favoritos. Traballar desde esa posición tan pública permítelle non solo difundir as súas recomendacións ou contar a súa experiencia, como no caso deste libro, senón tamén denunciar as inxustizas, loitar pola igualdade e visibilizar a un amplo público a realidade do colectivo LGTB e as barreiras cas que se atopa. El defende que para derribar a homofobia hai dous pasos que se deben seguir: o primeiro, non ser homófobo, e o segundo, non permitir comportamentos homófobos na nosa presencia. Para combatir a homofobia é fundamental ser activamente antihomófobo, e isto é o que el persegue tanto no ámbito académico e nas súas redes sociais como neste libro, no que remata apropiándose do insulto que recibiu gran parte da súa vida por ser gay, incluso antes de saber que o era iso.
Conta Juan Naranjo nunha entrevista que sempre tivo na súa cabeza a idea de facer unha novela chamada “Mariquita” falando da historia da súa vida, pero non fai ata fai 5 anos que decidiu comezar o proceso de escribir este libro. Deuse conta de que os textos que estaba creando eran moi escuros e duros, polo que decidiu que estes debían ir acompañados de ilustracións alegres e de cores vivas que compensaran a crueza. Para iso, foi a clases de acuarela durante dous anos e, cando viu que podía conseguir o resultado que buscaba transmitir, comezou a ilustrar as súas palabras e darlle forma a esta novela gráfica tan persoal. Tanto as ilustracións, feitas con rotuladores e acuarelas, como o texto, manuscrito, están realizados unicamente por el.
Aínda que a novela gráfica divídese en tres capítulos ou apartados (os anos de colexio, os anos de instituto e os anos da universidade), todo conforma unha mesma historia, a vida do propio Juanito, marcada pola homofobia. Moitas lectoras e lectores poderán verse identificados nas palabras do autor, xa que aínda que cada un ten o seu propio entorno e condicionantes e vive unha vida única, moitas das persoas do colectivo LGTB comparten unha serie de vivencias semellantes no seu camiño de autodescubrimento e na súa relación co resto da sociedade. Juan Naranjo é consciente de que moitas persoas viviron coma el unha infancia solitaria, pero afirma que co tempo descubriu que realmente non estaban solos, solo estaban illados. Seguramente no piso de arriba ou no outro lado da parede había outra persoa pasando exactamente pola mesma situación. A sociedade foi a encargada de que todas esas persoas sufriran (e sufran) estes momentos tan complicados en soidade, sen podelos compartir. Grazas a esta lectura moitas persoas LGTB poden sentirse por fin acompañadas lembrando ese illamento que viviron, e outras moitas persoas cis-hetero poden ser conscientes desta realidade e tomar un papel activo na loita contra a homofobia e a lgtbifobia, dando así pequenos pasos para conformar unha sociedade concienciada no valor da diversidade e da igualdade. Por isto cremos que “Mariquita” é un libro que debería ler todo o mundo.
Desta vez abrimos o Grindr e atopamos algo diferente: vemos varias recomendacións do propio autor. Estes libros fan match con “Mariquita” porque son os que inspiraron a Juan Naranjo á hora de contar a súa historia:
Pero nas Bibliotecas tamén hai outros moitos títulos que fan match con esta obra: libros onde os autores reflexionan sobre a homosexualidade e a homofobia en España e contan as súas vivencias:
Premendo nos títulos en amarelo poderás ver as sinopses das obras no noso catálogo, ademais da súa localización e dispoñibilidade nas Bibliotecas. Seguro que ti tamén atopas varios match entre elas!
Eli Rios, escritora galega coñecida sobre todo pola súa faceta de poeta, incursiona na ficción científica coa novela DX, que a pesar de ser encadrada no xénero xuvenil é apta para todos os públicos.
Ambientada na Coruña, a meirande parte da trama desenvólvese ós pés do Campus de Elviña, na Facultade de Arquitectura, como se ve no encadre da fotografía da cuberta. Na noitevella de 2029, Morgan e Andre, que traballan en DX, empresa punteira en biotecnoloxía e investigación, entablan unha relación xusto antes de que os acontecementos se torzan e a cobiza queira dominar o mundo.
A historia empeza con moita sensualidade e erotismo, presentes ó longo da mesma na que se vai vendo a evolución da relación de amor dos personaxes. Os protagonistas vense obrigados a extraer do seu interior o instinto de supervivencia polo devir dos acontecementos. De que maneira sobreviven ás situacións complicadas dese mundo capitalista e consumista que o destrúe todo? Non imos dar moitas pistas para que o vaiades descubrindo por vós mesmos en DX!
Dx semella de ciencia ficción pero segundo afondamos nela dámonos conta que o que priman son as emocións e os sentimentos cun trasfondo de ficción científica que leva á reflexión: como un sistema capitalista mesturado coas ansias de poder e avaricia pode destruir o mundo. Unha historia distópica, hoxe por hoxe moi presente na nosa narrativa que nos lembra a obra de Iolanda Zuñiga “Natura” que nun mesmo discurso integra a faciana política, de xénero co seu quión de ecoloxista e tecnoloxica tamén.
É a primeira novela galega escrita sen tratamento de xénero nos protagonistas, non se atopa ningunha referencia a este nin tampouco das preferencias sexuais, mais aló de que son alosexuais. Sen marcas de xénero desaparecen os roles. Son só dúas persoas axudándose e desenvolvendo empatía mútua nunha historia de supervivencia
A linguaxe directa, o dinamismo dos diálogos, a brevidade dos capítulos danlle á lectura un ritmo áxil pero intenso que, xunto a incógnita envolveranvos de cheo na historia e conduciranvos ás sorpresas finais. Un desenlace inagardado, que está suxerido, igual que a construcción das personaxes, para que cada un o poida pintar como máis lle guste
Activamos o noso Grindr Bibliotecario para ver se hai semellanzas e propoñémosvos unha pequena mostra de obras preto de DX.
Atoparédelas no Catalogo da Rede de Bibliotecas Municipais da Coruña se queres confirmar o teu match, preme sobre o título e verás a súa sinopse, ubicación e dispoñibilidade
Boa lectura!
Como cada ano os clubs de lectura volven ás bibliotecas, unha das actividades que sen dúbida máis aceptación ten entre os nosos usuarios
Axiña terán lugar os primeiros encontros do ano. O 26 de outubro arrinca QUEERuña, o primeiro club LGTB de Galicia, creado no 2016.
As inscricións estarán abertas dende o 16 de setembro, anótadevos xa!! Participade na vindeira edición de QUEERuña e desfrutade de lecturas e debates. Compartiredes experiencias, opinións e sobre todo diversión a través dun bo libro.
Neste curso leremos a autores como Carlos Callón, Cris Pavón, Iria MisaJuan Naranjo, Nee Barros, Emma Pedreira entre outras e outros. Botádelle un ollo ó lido en tempadas anteriores. Deixámosvos as guías dispoñibles no catálogo das Bibliotecas Municipais por se desexades facervos con elas e comezar a desfrutar.
Podedes coñecer un pouco máis sobre Queeruña no instagram e no twiter, non perdades detalle das actividades e encontros que difunden os participantes.
Os encontros serán na Biblioteca Municipal de Estudos Locais o terceiro Martes de cada mes ás 19 horas.
Inscribídevos e non quededes sen praza. Agardámosvos!
Como non íamos activar o noso Grindr Bibliotecario cunha das mellores novelas gráficas destes últimos anos? “Lo que más me gusta son los monstruos” é a primeira (e, esperemos, non única!) obra de Emil Ferris, unha autora estadounidense que foi toda unha revelación, e que ten unha historia ben especial.
No ano 2001 a autora, que daquela tiña 40 anos, contraeu a febre do Nilo Occidental pola picadura dun mosquito, quedando totalmente paralizada de cintura para abaixo e perdendo tamén o movemento da súa man dereita. Mentres se recuperaba da parálise, Ferris comezou a dar forma a esta novela gráfica, que aínda que primeiro foi rexeitada por cerca de 50 editoriais, cando por fin foi publicada no ano 2017 tivo un gran éxito entre a crítica e o público, gañando varios premios entre o que se atopa un dos máis prestixiosos no mundo do cómic: o Premio Eisner (levou os galardóns de Mellor álbum gráfico, mellor guionista/ debuxante e Mellor colorista).
Esta novela gráfica conta unha historia sobre os monstros reais e imaxinarios que aparecen no caderno dunha nena freak que quere ser unha detective-lobo. A través da súa propia interacción con ela mesma e cos demais, afondarase na psicoloxía humana, a sexualidade e a súa homosexualidade, a guerra… e o secreto mellor gardado do seu vecindario. O libro ten a forma dun caderno de espiral, o caderno da protagonista, e as súas ilustracións están feitas unicamente con bolígrafos.
Emil Ferris denúdase neste cómic para ofrecernos unha obra con tinturas autobiográficas a nivel emocional, onde a protagonista é unha proxección da propia autora. Aos comezos da súa vida considerouse lesbiana, para logo definirse como bisexual. Ademais, Emil Ferris nunca se sentiu muller, de pequena aterráballe esa idea. Prefire non pensar nela mesma en termos de xénero, xa que considera que é moi reducionista. Por iso, imaxínase coma un monstro. Entón non é casualidade que os dous únicos personaxes homosexuais da obra estean representados como monstros: a protagonista aparece coma unha nena-lobo, e o seu amigo Franklin é unha representación de Frankenstein.
Logo de afondar un pouco nesta obra, activamos o noso Grindr Bibliotecario para ver se hai semellanzas con outras obras do catálogo e…
| Match! Match! Match! |
Seica temos moitas outras novelas gráficas lóbregas onde os seus protagonistas LGTB viven nun mundo de monstros. Ás veces, literalmente, pero de cando en cando tamén atopamos monstros agochados entre a xente: monstros de carne e óso. Noutras tantas ocasións, os monstros están dentro de nós, son as nosas inseguridades corroéndonos por dentro.
Se queres confirmar o teu match con algunha destas obras, preme no título para ver a sinopse no noso catálogo. Alí tamén verás a súa ubicación e dispoñibilidade, para que poidas ter un encontro ca novela gráfica que elixas e, quen sabe… Igual a cita resulta perfecta e quedas con ganas de mais!
O festival #Corufest sempre nos trae regaliños que son de agradecer. O ano pasado foron tres encontros con Roy Galán (un en exclusiva para nós) e este 2021 foron outros tantos con Valeria Vegas.
Non quixemos deixar pasar a oportunidade de quedar con ela a solas e para facerlle algunhas preguntiñas.
Para a grabación deste vídeo contamos con Lázaro Louzao (director do filme “Nove de novembro“) e para as entrevistas coa compañeira Violeta, da Biblioteca Ágora, e coa escritora coruñesa Miriam Beizana Vigo, que conduciu un dos encontros.
Os libros publicados por Vegas están dispoñibles para o préstamo nas bibliotecas:
Galería de imaxes dos encontros:
Como cada 28 de xuño as Bibliotecas Municipais da Coruña sumámonos á celebración do Día Internacional do Orgullo LGTB. Esta data conmemora os disturbios acontecidos no pub Stonewall Inn (Nova York) no ano 1969, que marcaron o inicio da loita polos dereitos das persoas LGTB.
Durante estes días ofreceremos diferentes recursos a través das nosas ferramentas dixitais que se centran na visibilidade das realidades LGTB e na celebración da diversidade, como por exemplo a guía de lectura “As Municipais Entenden 2021”:
Con todo, nas Bibliotecas cremos que é necesario traballar nesta liña de maneira continuada e a longo prazo. É importante resaltar esta reivindicación e loita polos dereitos LGTB no Día Internacional do Orgullo, pero moito mais efectivo é levar a cabo unha serie de accións e actuacións permanentes, estables e planificadas que contemplen diferentes perspectivas para acadar uns obxectivos preestablecidos que se encamiñan a lograr unha total inclusión das persoas LGTB.
Neste sentido, hoxe queremos destacar a relación da Axenda 2030 da ONU e os seus ODS (Obxectivos para un Desenvolvemento Sustentable) cas persoas LGTB e coa labor que podemos realizar nós dende as Bibliotecas ao respecto.
No ano 2015, 193 países comprometéronse cos 17 obxectivos de desenvolvemento sustentable das Nacións Unidas e co seu cumprimento no ano 2030. Estes obxectivos teñen como finalidade a igualdade entre as persoas, protexer o planeta e asegurar a prosperidade como parte dunha nova axenda de desenvolvemento sustentable. Estes 17 obxectivos compleméntanse con 169 metas, que non se poden lograr sen a inclusión de todas as persoas, en especial as poboacións máis marxinadas.
Como parte desas poboación marxinadas ás que debemos prestar unha maior atención atopamos á poboación LGTB. En relación cos ODS da Axenda 2030, a organización RFSL (Swedish National association for Sexual Equality) di no seu informe “For all The Sustainable Development Goals and LGBTI People“ (2019), que para acadar unha plena igualdade é prioritario centrarnos nos campos nos que as persoas LGTB se ven máis discriminadas: a saúde, a educación, a pobreza, a seguridade, a familia e o recoñecemento legal do xénero.
E que podemos facer dende as Bibliotecas ao respecto? Como centros de información e coñecemento, debemos garantir o acceso igualitario aos nosos fondos, ademais de ofrecer información que contribúa á formación en diversidade e aceptación, para conseguir ser unha sociedade inclusiva. Na Rede de Bibliotecas Municipais da Coruña apostamos por unha liña de traballo especificamente dirixida á inclusión das persoas LGTB, mediante a cal levamos a cabo unha serie de iniciativas e propostas estables e continuadas no tempo. Entre outros aspectos, tentamos:
Hoxe, Día Internacional do Orgullo LGTB, queremos finalizar este post co mensaxe da Axenda 2030, e unha das nosas metas a acadar: non deixar a ninguén atrás.
Feliz e reivindicativo día do Orgullo!
A novela de Berta Dávila, O derradeiro libro de Emma Olsen, foi premiada en 2013 co VII Premio de Narrativa Breve Repsol. A autora, volveu gañar este mesmo premio en 2020 coa obra Illa Decepción. Este é un dos premios de literatura galega que nos da a coñecer novelas breves e intensas, con forte carga emocional e totalmente imprescindibles.
O derradeiro libro de Emma Olsen foi recentamente reinterpretado por Pablo Prado na banda deseñada publicada por Galaxia en 2020.
Con esta novela, Berta Dávila gañou o Premio Guillermo de Basquerville en 2015 como mellor obra independente. Con este galardón recoñécese á autora prometedora na que se convirteu Berta Dávila e valórase a súa experiencia para condensar na narrativa breve unha grande historia.
Ás veces os premios traennos novelas que doutro xeito non recaerían nas nosas mans. Ás veces os premios, que parecen máis pequenos, sorpréndenos e convídannos a explorar novas maneiras de contar. É por isto que o Narrativa Breve de Repsol merece un minuto do noso tempo.
En 2019 Gonzalo Hermo, coñecido polo seu poemario Celebración (Premio Nacional Poesía Joven 2014) leva o premio con Diario dun Enterro, a súa primeira novela.
En 2018 Antón Lopo gáñao cunha novela dura e irreverente que leva por título Extraordinario.
É por isto que é recomendable ter este galardón presente na disxuntiva á hora de escoller lectura.
Nas Bibliotecas Municipais de A Coruña contamos con todos estes títulos e figuran a disposición do usuario para o préstamo.
O Grindr Bibliotecario desta volta, versa sobre os títulos premiados do Narrativa Breve de Repsol.
Club de lectura LGTB Queeruña 