Como cada ano os clubs de lectura volven ás bibliotecas, unha das actividades que sen dúbida máis aceptación ten entre os nosos usuarios
Axiña terán lugar os primeiros encontros do ano. O 26 de outubro arrinca QUEERuña, o primeiro club LGTB de Galicia, creado no 2016.
As inscricións estarán abertas dende o 16 de setembro, anótadevos xa!! Participade na vindeira edición de QUEERuña e desfrutade de lecturas e debates. Compartiredes experiencias, opinións e sobre todo diversión a través dun bo libro.
Neste curso leremos a autores como Carlos Callón, Cris Pavón, Iria MisaJuan Naranjo, Nee Barros, Emma Pedreira entre outras e outros. Botádelle un ollo ó lido en tempadas anteriores. Deixámosvos as guías dispoñibles no catálogo das Bibliotecas Municipais por se desexades facervos con elas e comezar a desfrutar.
Como non íamos activar o noso Grindr Bibliotecario cunha das mellores novelas gráficas destes últimos anos? “Lo que más me gusta son los monstruos” é a primeira (e, esperemos, non única!) obra de Emil Ferris, unha autora estadounidense que foi toda unha revelación, e que ten unha historia ben especial.
No ano 2001 a autora, que daquela tiña 40 anos, contraeu a febre do Nilo Occidental pola picadura dun mosquito, quedando totalmente paralizada de cintura para abaixo e perdendo tamén o movemento da súa man dereita. Mentres se recuperaba da parálise, Ferris comezou a dar forma a esta novela gráfica, que aínda que primeiro foi rexeitada por cerca de 50 editoriais, cando por fin foi publicada no ano 2017 tivo un gran éxito entre a crítica e o público, gañando varios premios entre o que se atopa un dos máis prestixiosos no mundo do cómic: o Premio Eisner (levou os galardóns de Mellor álbum gráfico, mellor guionista/ debuxante e Mellor colorista).
Esta novela gráfica conta unha historia sobre os monstros reais e imaxinarios que aparecen no caderno dunha nena freak que quere ser unha detective-lobo. A través da súa propia interacción con ela mesma e cos demais, afondarase na psicoloxía humana, a sexualidade e a súa homosexualidade, a guerra… e o secreto mellor gardado do seu vecindario. O libro ten a forma dun caderno de espiral, o caderno da protagonista, e as súas ilustracións están feitas unicamente con bolígrafos.
Emil Ferris denúdase neste cómic para ofrecernos unha obra con tinturas autobiográficas a nivel emocional, onde a protagonista é unha proxección da propia autora. Aos comezos da súa vida considerouse lesbiana, para logo definirse como bisexual. Ademais, Emil Ferris nunca se sentiu muller, de pequena aterráballe esa idea. Prefire non pensar nela mesma en termos de xénero, xa que considera que é moi reducionista. Por iso, imaxínase coma un monstro. Entón non é casualidade que os dous únicos personaxes homosexuais da obra estean representados como monstros: a protagonista aparece coma unha nena-lobo, e o seu amigo Franklin é unha representación de Frankenstein.
Logo de afondar un pouco nesta obra, activamos o noso Grindr Bibliotecario para ver se hai semellanzas con outras obras do catálogo e…
Match! Match! Match!
Seica temos moitas outras novelas gráficas lóbregas onde os seus protagonistas LGTB viven nun mundo de monstros. Ás veces, literalmente, pero de cando en cando tamén atopamos monstros agochados entre a xente: monstros de carne e óso. Noutras tantas ocasións, os monstros están dentro de nós, son as nosas inseguridades corroéndonos por dentro.
Se queres confirmar o teu match con algunha destas obras, preme no título para ver a sinopse no noso catálogo. Alí tamén verás a súa ubicación e dispoñibilidade, para que poidas ter un encontro ca novela gráfica que elixas e, quen sabe… Igual a cita resulta perfecta e quedas con ganas de mais!
O festival #Corufest sempre nos trae regaliños que son de agradecer. O ano pasado foron tres encontros con Roy Galán (un en exclusiva para nós) e este 2021 foron outros tantos con Valeria Vegas.
Non quixemos deixar pasar a oportunidade de quedar con ela a solas e para facerlle algunhas preguntiñas.
Para a grabación deste vídeo contamos con Lázaro Louzao (director do filme “Nove de novembro“) e para as entrevistas coa compañeira Violeta, da Biblioteca Ágora, e coa escritora coruñesa Miriam Beizana Vigo, que conduciu un dos encontros.
Os libros publicados por Vegas están dispoñibles para o préstamo nas bibliotecas:
Como cada 28 de xuño as Bibliotecas Municipais da Coruña sumámonos á celebración do Día Internacional do Orgullo LGTB. Esta data conmemora os disturbios acontecidos no pub Stonewall Inn (Nova York) no ano 1969, que marcaron o inicio da loita polos dereitos das persoas LGTB.
Durante estes días ofreceremos diferentes recursos a través das nosas ferramentas dixitais que se centran na visibilidade das realidades LGTB e na celebración da diversidade, como por exemplo a guía de lectura “As Municipais Entenden 2021”:
Con todo, nas Bibliotecas cremos que é necesario traballar nesta liña de maneira continuada e a longo prazo. É importante resaltar esta reivindicación e loita polos dereitos LGTB no Día Internacional do Orgullo, pero moito mais efectivo é levar a cabo unha serie de accións e actuacións permanentes, estables e planificadas que contemplen diferentes perspectivas para acadar uns obxectivos preestablecidos que se encamiñan a lograr unha total inclusión das persoas LGTB.
No ano 2015, 193 países comprometéronse cos 17 obxectivos de desenvolvemento sustentable das Nacións Unidas e co seu cumprimento no ano 2030. Estes obxectivos teñen como finalidade a igualdade entre as persoas, protexer o planeta e asegurar a prosperidade como parte dunha nova axenda de desenvolvemento sustentable. Estes 17 obxectivos compleméntanse con 169 metas, que non se poden lograr sen a inclusión de todas as persoas, en especial as poboacións máis marxinadas.
Os 17 Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable da Axenda 2030 (ONU)
Como parte desas poboación marxinadas ás que debemos prestar unha maior atención atopamos á poboación LGTB. En relación cos ODS da Axenda 2030, a organización RFSL (Swedish National association for Sexual Equality) di no seu informe “For all The Sustainable Development Goals and LGBTI People“ (2019), que para acadar unha plena igualdade é prioritario centrarnos nos campos nos que as persoas LGTB se ven máis discriminadas: a saúde, a educación, a pobreza, a seguridade, a familia e o recoñecemento legal do xénero.
E que podemos facer dende as Bibliotecas ao respecto? Como centros de información e coñecemento, debemos garantir o acceso igualitario aos nosos fondos, ademais de ofrecer información que contribúa á formación en diversidade e aceptación, para conseguir ser unha sociedade inclusiva. Na Rede de Bibliotecas Municipais da Coruña apostamos por unha liña de traballo especificamente dirixida á inclusión das persoas LGTB, mediante a cal levamos a cabo unha serie de iniciativas e propostas estables e continuadas no tempo. Entre outros aspectos, tentamos:
Impulsar a presencia de materiais LGTB co obxectivo de enriquecer o fondo, tanto para un público adulto como para o público infantil. Estes materiais estarán sempre dirixidos á ruptura de estereotipos e a visibilidade das opcións sexuais non heteronormativas ou LGTB para contribuír á súa normalización e, así, loitar contra a LGTBIfobia. Incluímos tanto obras que reflictan a realidade do mundo LGTB e das persoas que o conforman, como todas aquelas creadas por persoas LGTB.
Dar a coñecer recursos e realizar actividades e accións dirixidas non solo ás persoas LGTB, se non a toda a poboación para fomentar súa inclusión e a igualdade.
Facilitar os trámites coma o cambio de nome e/ou xénero, que se pode efectuar con facilidade cubrindo, asinando e entregando esta solicitude en calquera das nosas bibliotecas (se es menor de 16 anos, terán que asinala tamén as persoas que teñan a titoría legal).
Ofrecer e facilitar o acceso libre e sen barreiras á información, educación e cultura, pensando en todas as comunidades que atendemos e poñendo especial fincapé nas máis discriminadas, como son as persoas LGTB. Debemos apoiar ás persoas LGTB e facilitarlles a información, apoio e recursos que precisen.
Ser un espazo integrador e inclusivo, onde todas as persoas poden atopar resposta ás súas necesidades e todas as realidades estean presentes e sexan visibles.
Hoxe, Día Internacional do Orgullo LGTB, queremos finalizar este post co mensaxe da Axenda 2030, e unha das nosas metas a acadar: non deixar a ninguén atrás.
A novela de Berta Dávila, O derradeiro libro de Emma Olsen, foi premiada en 2013 co VII Premio de Narrativa Breve Repsol. A autora, volveu gañar este mesmo premio en 2020 coa obra Illa Decepción. Este é un dos premios de literatura galega que nos da a coñecer novelas breves e intensas, con forte carga emocional e totalmente imprescindibles.
O derradeiro libro de Emma Olsen foi recentamente reinterpretado por Pablo Prado na banda deseñada publicada por Galaxia en 2020.
Con esta novela, Berta Dávila gañou o Premio Guillermo de Basquerville en 2015 como mellor obra independente. Con este galardón recoñécese á autora prometedora na que se convirteu Berta Dávila e valórase a súa experiencia para condensar na narrativa breve unha grande historia.
Ás veces os premios traennos novelas que doutro xeito non recaerían nas nosas mans. Ás veces os premios, que parecen máis pequenos, sorpréndenos e convídannos a explorar novas maneiras de contar. É por isto que o Narrativa Breve de Repsol merece un minuto do noso tempo.
En 2019 Gonzalo Hermo, coñecido polo seu poemario Celebración (Premio Nacional Poesía Joven 2014) leva o premio con Diario dun Enterro, a súa primeira novela.
En 2018 Antón Lopo gáñao cunha novela dura e irreverente que leva por título Extraordinario.
É por isto que é recomendable ter este galardón presente na disxuntiva á hora de escoller lectura.
Nas Bibliotecas Municipais de A Coruña contamos con todos estes títulos e figuran a disposición do usuario para o préstamo.
Como telón de fondo a 1ª Guerra Mundial e tras el as secuelas que este conflicto bélico deixou no protagonista de Degenerado e na construcción da súa propia identidade sexual.
Baseada en feitos reais, a autora Choe Cruchaudet mergúllanos na sorprendente historia de Louise e o seu home travestido. Unha complexa relación que nos convida, entre outros temas, a reflexión do papel que cada un deles xoga na creación da súa propia historia e sexualidade, qué é o que os define, como as circunstancias de afora alteran os seus mundos internos e constrúe quen son.
NoCatálogo da Rede de Bibliotecas Municipais da Coruña atoparedes outras novelas gráficas de esta mesma autora nas que ten un gran peso o contexto histórico no que se desenvolven ,así como cómics de outros autores nos que se aborda o tema da transexualidade, o travestismo, a identidade sexual e de xénero ou a homofobia en tempos de conflictos bélicos e represión política.
E se queres saber máis sobre algunha destas suxerencias afíns dalgún xeito a Degenerado, simplemente preme no título que che interese e así poderás ver a sinopse, ubicación e dispoñibilidade.
Eu viña aquí a falar do libro Besta do seu sangue, de Emma Pedreira, de lobishomes e violencias, e, non obstante, o azar dos clubs de lectura tróuxome a estoutro relato, Unha primavera para Aldara, de Teresa Moure, e o tema virou ou, se cadra, non tanto. A ambigüidade estaba presente en Besta do seu sangue e está presente tamén en Unha primavera para Aldara, onde as mulleres visten pel de lobo ou atavíos de varón, e así van pola vida, arrepiando ou namorando a outras tantas mulleres. No medio, supersticións, crenzas irracionais, ou non tanto, e vida consagrada ao sangue derramado.
Visto así, no noso particular Grindr bibliotecario, “Unha primavera para Aldara” vai sumando atractivos…
A vida monacal ou conventual presente en Unha primavera para Aldara sempre nos atrae polo que ten de segredo e de misterio, portas pechadas cuxo limiar só traspasan as iniciadas. Son as portas dun convento as dun enorme armario? Se a ese ingrediente engadimos o do valor estratéxico, o de gonso da historia, neste caso da historia galaica, con esas guerras irmandiñas de pano de fondo, teremos un prato ben nutrinte e condimentando, gorentoso e suxestivo. Penso outra vez en Historia del rey transparente, de Rosa Montero, pero como xa coñecemos a Leola da súa relación no Grindr bibliotecario con Berenice e compaña (Palabra de bruxa), miro máis alá, e vexo outras moitas relacións posibles.
Que relacións amosará nesta ocasión o Grindr bibliotecario?
Velaquí que chega a Aldara a amosarnos os miolos do que pinta que podería ser, como suxerimos, un enorme armario: os conventos e mosteiros. Alén diso, son habituais as historias onde unha muller debe adoptar a aparencia dun home e travestirse para saír adiante (personaxes dese estilo hainos na literatura clásica, como podería ser a Rosaura de La vida es sueño, e tamén na literatura moderna, como o exemplo anterior de Historia del rey transparente, ou mesmo no cinema, para mostra, a película afgá Osama ou a arquicoñecida Mulán). Ata onde chegan os brazos do travestismo na literatura? E ata onde o escándalo das relixiosas nos libros? Conflúen nalgures máis alá de todas as primaveras de Aldara?
Os pilotiños verdes deste noso novo Grindr bibliotecario indican que si, que hai confluencias…
Desfrutade estes descubrimentos que podedes atopar sen máis demora nas Bibliotecas Municipais da Coruña! Velaquí o listado completo de suxestións:
O 8M é o Día da Muller: o día de todas e dende calquera perspectiva sexual. Pero isto non sempre se tivo en conta ao falar doutras realidades sexuais.
No mundo da diversidade sexual, tradicionalmente o termo homosexual empregábase para referirse a homes gais mentres que para falar das mulleres, o termo era lésbiana. A razón: considerar homo(sexual) como relativo ao home e non como o que é, prefixo que indica igualdade (como en homoxéneo). Co cambio de século impúxose o acrónimo LGTB e o mundo aparece de xeito prominente e explícito.
Dende as Bibliotecas Municipais de Coruña queremos rescatar algúnhas das autoras e obras menos populares pero destacables como son:
Autobiografía de Alice B. Toklas/ Gertrude Stein
Gertrude Stein conta a historia da súa vida e a de Alice Toklas en París entre 1903-1933 e como desfilaron pola súa casa as principais figuras culturais de principios do S. XX. Moitas anécdotas e situacións narradas co seu peculiar sentido do humor e baixo a voz de Alice, a súa secretaria e parella sentimental.
A Virginia le gustaba Vita/ Pilar Bellver
A medio camiño entre a realidade e a ficción, reconstrúese a relación entre Virginia Woolf e Vita Sackville-West: unha relación que nos permite coñecer a ambas escritoras, situándonos no período de entreguerras e dentro do entorno do Grupo de Bloomsbury.
Poesía/ Gabriela Mistral
Premio Nobel en 1945, as obras desta profesora de escola rural son moitas e as podes atopar nas Bibliotecas Municipais de Coruña. Ainda que é difícil seleccionar unha obra ou un poema dela, por iso propoñemos este acceso ao Instituto Cervantes para coñecer e poder ler máis sobre esta muller.
¿Eres mi madre?/ Alison Bechdel
Neste cómic, Bechdel fálanos da súa relación coa súa nai, unha muller especial: gran lectora, melóman, apaixonada actriz amateur pero unha muller infeliz… Cun estilo conmovedor, Bechdel busca respostas á súa infancia nesta viaxe a través de a súa vida. Con este cómic, regresa á saga familiar que comezou en Fun Home.
Carol/ Patricia Highsmith
A raíña do xénero negro, cambia de tercio nesta obra e métese na súa única novela de temática amorosa. Publicado en 1952 baixo o pseudónimo de Claire Morgany e baixo o título de El precio de la sal, obtivo un gran éxito de público, sendo unha puesta audaz para o seu momento pola temática tratada. Recomendamos tanto a película como o libro.
Carmen y Lola. Película premiada con 2 Goya e 8 candidaturas en 2019, cóntanos a historia de amor entre dous xitanas: un tema tabú nun grupo tan tradicional. Un film eminentemente feminina (protagonistas, directores, produtora, etc.) tamén foi seleccionada no Festival de Cannes na Quincena de los Realizadores.
A través de Berenice e das súas irmás de aquelarre procuraremos outras lecturas que estean pretiño delas, aconchegándonos a páxinas co pilotiño verde de conectadas na veciñanza destas bruxas nun literario Grindr. Mais… o que é unha bruxa para ti?
En que perfil picaremos? Como filtrar estes encontros literarios fortuitos?
En tempos, para a sociedade, as bruxas eran seres endemoñados, mulleres posuídas polo Maligno, como ben reflicte a Andrea. Máis chegados ao presente, no século XIX, presentábanas como seres enfermos, mulleres posuídas pola enfermidade da histeria. En calquera caso, susceptibles de acalar e de guiar de volta ao rego do patriarcado.
Aínda que non fai falta ser bruxa para que queiran acalarte. Abonda con brillar un pouco. Pode ser o matrimonio, como foi a inquisición, un mecanismo represor desde o que exercer a violencia contra as mulleres? Quizais aquí debamos empregar misoxinia como palabra clave en oposición á chegada do apoderamento da muller. Aínda que tampouco hai que esquecer que nalgúns relatos as bruxas son exemplo de feminidade total e de ideal romántico. [O que, por outra banda, e sempre na miña opinión persoal, poida ser outro xeito máis elaborado de misoxinia, pero ese é outro debate que debe ser abordado noutra ocasión]. Por veces, simplemente, aprovéitase a atracción que as bruxas exercen no imaxinario colectivo como cebo para a lectura, sen que o relato teña demasiado que ver con elas… Por sorte, o Grindr bibliotecario pode axudarnos a afinar o que buscamos. Bruxas…
Chegaremos a dar coas lecturas máis atinadas grazas ao Grindr bibliotecario?
Hoxe en día, a nosa idea das bruxas foi mudando tamén e, como Andrea Barreira as presenta en Palabra de bruxa, asimilámolas a miúdo con mulleres libres en todas as facetas vitais, incluída a sexual, non encarceradas polo esquema social do momento. Por iso, ás veces podemos preguntarnos quen serían esas bruxas de hoxe, libres, sabias, que loitan polo ben común, e que son insultadas, xulgadas ou maltratadas por iso? Talvez unha Greta Thunberg ou unha Malala Yousafzai. Mulleres que corren cos lobos e oulean a súa inconformidade co rol que lles asignaron ao nacer, mulleres que non temen alzar as gadoupas e rachar con el.
Ao parecer, isto xa vai tomando forma…
Como vedes hai moitos libros susceptibles de achegarse a nós neste grindr, e nas bibliotecas municipais da Coruña seleccionamos algúns dos que están máis preto para que poidades saber máis sobre bruxas, en toda a súa complexidade, e mulleres que romperon moldes e foron sinaladas por iso. Non perdades ningún!
Eis o noso Grindr bibliotecario relacionado co libro Palabra de bruxa, de Andrea Barreira!
Abur 2020! E benvido 2021, aínda que por agora está a ser máis raro que un can verde. E para ambientarnos, que mellor cousa que empezar lendo El bebé verde. Porque o verde é tamén a cor da esperanza.
Este comic é a autobiografía de Roberta Marrero, artista multidisciplinar que canta, escribe, ilustra, é disc-jockey, etc. Nel Roberta da rienda suelta á súa vena creativa influenciada por artistas e músicos dos 80, que lle axudaron a construir a súa identidade trans. Este cómic tróuxonos á memoria outro recente, moi interesante: Mariquitade Juanito Libritos, moi similar en presentación e por tocar os mesmos problemas de homofobia, pero neste caso desde outra perspectiva.
Aínda que xa limos o libro de Roberta hai exactamente 2 anos, dende entón, o mundo trans mudou dabondo: é parte destacada das axendas políticas, con una lei trans en camiño e está en plena vixencia en tódolos ámbitos culturais (como mostra, a serie La Veneno, que seguro moitos virades).
